Uroczystości 500. rocznicy konsekracji kościoła pw. Św. Apostołów Piotra i Pawła w Łeknie
We wtorek 29 czerwca w kościele parafii pw. Św. Apostołów Piotra i Pawła w Łeknie odbyły się uroczystości związane z 500. rocznicą konsekracji kościoła oraz poświeceniem odnowionego ołtarza głównego i konsekracji ołtarza soborowego.
Eucharystii przewodniczył Prymas Polski abp Wojciech Polak, a homilię wygłosił abp Jan Romeo Pawłowski, Sekretarz ds. reprezentacji papieskich w Sekretariacie Stanu Stolicy Apostolskiej. W uroczystościach uczestniczył Starosta Wągrowiecki Tomasz Kranc. Starosta przekazał od Powiatu Wągrowieckiego dla łekneńskiej parafii ornat oraz list gratulacyjny.
Kościół parafii pw. Św. Apostołów Piotra i Pawła w Łeknie
„Kościół w Łeknie, podobnie jak Marjacki w Poznaniu, należy do nielicznych u nas kościołów gotyckich, zachowanych do czasów dzisiejszych w pierwotnej swej architekturze” – tak o łekneńskiej świątyni pisał sto lat temu architekt Kazimierz Ulatowski. Podkreślał też, że należy on do najpiękniejszych tego typu budowli w Wielkopolsce.
W miejscu zachowanej do dziś murowanej światyni, stał wcześniej kościół drewniany. Zbudowano go przed połową XIII wieku, z inicjatywy rycerstwa z rodu Pałuków. Posiadamy niewiele informacji na jego temat. Możemy przypuszczać, że jakieś po nim relikty, może fragmenty fundamentów, wciąż znajdują się pod posadzką obecnego budynku. Drewniany kościółek istniał prawdopodobnie do XV wieku, kiedy to podjęto budowę nowego, bardziej okazałego budynku.
Budowa takiej świątyni nie była jednorazową inwestycją. Ze względu na skalę przedsięwzięcia i koszty, prace musiały być realizowane etapami, na przestrzeni wielu dzisięcioleci. Warto pamiętać, że stan ówczesnej techniki i wykorzystywane narzędzia były nieporównywalne z dzisiejszymi. Prawdopodobnie pierwsze etapy budowy realizowano w pierwszej połowie XV wieku, kiedy Łekno należało jeszcze do rodu Pałuków. Z tego okresu pochodzi prezbiterium – najstarsza część obecnego kościoła. Prace kontynuowano w późniejszych dziesięcioleciach, m. in. w 1476 roku wspomniano o przeznaczeniu na rzecz budowy świątyni dochodów ze wsi Micharzewo. Ukończenie zasadniczej fazy budowy nastąpiło w 1521 roku. Warto podkreślić, że w tym okresie własność miasta Łekna przeszła z rodu Pałuków na Dziersława Skierkę z Sarbinowa herbu Nałęcz, a następnie na jego synów (którzy przyjęli nazwisko „Łekiński”) i wnuków. W 1521 roku, w związku z oddaniem kościoła do użytku, doszło do konsekracji świątyni. Była to uroczystość najwyższej rangi, z udziałem wyższego duchowieństwa i w obecności dygnitarzy świeckich oraz zgromadzenia wiernych.
W późniejszym czasie stopniowo uzupełniano wyposażenie kościoła. Prowadzono także dalsze, uzupełniające prace murarskie. Kościół pw. Świętych Piotra i Pawła w Łeknie powstawał więc w wyniku pracy i zaangażowania wielu pokoleń wiernych. Chociaż do konsekracji doszło pół tysiąca lat temu, to warto zwrócić uwagę, że prace przy budowie i uzupełnianiu wyposażenia kościoła trwają nieprzerwanie do dnia dzisiejszego. W pewnym sensie jest to realizacja idei dawnych architektów: kościół gotycki miał przypominać stocznię i statek pozostający w budowie (słowo „nawa” pochodzi od łacińskiego „navis” – okręt, statek). Jego przeznaczeniem jest metaforyczny dryf w kierunku wschodnim – w stronę Zbawienia. W tym kontekście warto przypomnieć, że w przeszłości kościół był przestrzenią grzebalną, cmentarzem, a pod posadzką spoczywają szczątki zmarłych. Są to „pasażerowie arki zbawienia”, która odbywa podróż w kierunku wschodzącego słońca, w kierunku Niebiańskiej Jerozolimy, Zbawienia i Światłości.
Marcin Moeglich
